نیاز به غذا آنقدر موضوعی بدیهی است که حرف زدن درباره اهمیت و ضرورت آن مشکل است. اما همین نیاز بدیهی هماکنون در بسیاری از کشورهای جهان در دسترس و قابل تامین نیست و براساس آمارهای رسمی منتشر شده در حال حاضر اندکی کمتر از یک میلیارد نفر در سراسر جهان از گرسنگی و سوءتغذیه رنج می برند.

البته تلاش کشورهای جهان و در کنار آنها رشد صنایع غذایی و کشاورزی باعث شده تا تعداد گرسنگان جهان طی دهه های اخیر روند نزولی به خود بگیرد اما در همین حال اوضاع در برخی از کشورهای جهان به ویژه کشورهای آفریقایی و برخی از کشورهای آسیایی آنقدر وخیم است که شاید نیاز باشد راههای میانبری برای تامین غذای موردنیاز این کشورها در پیش گرفته شود.

در قرن بیست و یکم و در اوج پیشرفت فناوری های ارتباطی همچنان شاهد تصاویر ناراحت کنندهای از گرسنگی کودکان آفریقایی و یا سوءتغذیه جنگ زدگان عراق و افغانستان و سوریه هستیم و همه این موارد به ما گوشزد می کند که کار انجام نشده در بخش غذا هنوز بسیار است. به همین دلیل هم همه ساله روز جهانی غذا در بسیاری از کشورهای جهان جشن گرفته شده و گرامی داشته میشود و این روز در واقع بهانه ای می شود که بار دیگر به خودمان یادآوری کنیم هنوز جای کار زیادی در صنعت غذا و کشاورزی وجود دارد. هنوز گرسنگان زیادی هستند که باید سیر شوند و افراد زیادی که دچار سوءتغذیه که باید به سرعت به وضعیت آنها رسیدگی شود. روز جهانی غذا فرصت مغتنمی است برای پرداختن به همه این موارد.

اما روز جهانی غذا بدون شک یکی از مهمترین روزها در تقویم بین المللی است و یکی از معدود روزهایی که تقریبا تمام کشورهای جهان روی آن اتفاق نظر داشته و آنرا گرامی می دارند. روز جهانی غذا توانسته فارغ از مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و ... جای خود را در همه کشورها محکم کرده و همه کشورها به دور از هرگونه تفاوت و اختلافی این روز را گرامی میدارند. به مناسبت فرا رسیدن 16 اکتبر روز جهانی غذا در این مقاله 20 نکته جذاب و خواندنی را درباره این روز و مسائل مرتبط با آن از منابع مختلف جمع آوری کرده ام که فکر می کنم خواندن آنها خالی از لطف نباشد. این 20 نکته به شرح زیرند:

1- 1945: روز جهانی غذا که هر ساله از سوی کشورهای جهان گرامی داشته میشود نخستین بار در نوامبر سال 1945 جشن گرفته شد و از آن سال روز جهانی غذا در تقویم بین المللی به ثبت رسید.

2- مجارستان: با وجود کشورهای صاحب نام در عرصه کشاورزی و صنعت غذا اما این کشور مجارستان است که توانسته افتخار بنیانگذاری روز جهانی غذا را به نام خود ثبت کند. هیات مجارستانی به ریاست وزیر سابق کشاورزی و غذای این کشور، دکتر "پال رومانی" نقش موثری در بیستمین نشست فصلی فائو در نوامبر 1945 داشت و ایده برگزاری جشن روز جهانی غذا نیز در سراسر جهان از سوی این هیات ارائه شد.

3- پیام پاپ: روز جهانی غذا آنقدر مهم بوده که دو پاپ واتیکان یعنی "پاپ ژان پل دوم" و "پاپ بندیکت شانزدهم" پیامهای سالان های را به مناسبت این روز برای تولیدکنندگان و مصرف کنندگان غذا در جهان صادر کرده اند.

4- شعار سال: روز جهانی غذا از سال 1981 برای نخستین بار صاحب شعار شد و اولین شعار این روز هم "غذا برای اولین بار می آید" بود که در سال بعد هم همین شعار تکرار شد اما از سالهای بعدی شعارهای روز جهانی غذا متفاوت شدند. شعار امسال روز جهانی غذا نیز "کشاورزی خانوادگی: تغذیه جهانی، مراقبت از زمین" است.

5- سنت آمریکایی: روز جهانی غذا از سال 1982 به یک سنت در آمریکا تبدیل شده است؛ به طوری که در حال حاضر بیش از 450 سازمان ملی و خصوصی به صورت داوطلبانه اقدام به حمایت مالی از برگزاری مراسمهای مرتبط با این روز در سراسر ایالتهای آمریکا می کنند.

6- اکتبر غذا: ماه اکتبر به غیر از روز جهانی غذا شاهد سه روز جهانی دیگر مرتبط با غذا نیز است. دومین جمعه ماه اکتبر روز جهانی تخم مرغ، اول اکتبر روز جهانی گیاهخواری و دوم اکتبر مصادف با روز جهانی حیوانات مزرعه است.

7- جایزه جهانی غذا: جایزه جهانی غذا یک جایزه بینالمللی بوده که به افرادی داده میشود که توانستهاند دستاورد مهمی در جهت توسعه بشری در حوزههای بهبود کیفیت، کمیت و در دسترس قرار دادن مواد غذایی در دنیا داشته باشند. این جایزه همه ساله در روز جهانی غذا و یا در حوالی این روز به برنده یا برندگان آن اعطا میشود. این جایزه از سوی شرکتهای فعال در عرصه بیوتکنولوژی کشاورزی حمایت مالی میشود. هماکنون بنیاد جایزه جهانی غذا از سوی سفیر سابق کامبوج در آمریکا مدیریت میشود. مبلغ این جایزه معادل 250 هزار دلار آمریکا است.

8- 200 روز: در آمریکا بیش از 200 روز ملی مرتبط با غذا و نوشیدنی وجود دارد که در طول سال پراکنده هستند و آمریکا از این حیث در جهان رکورددار است. به عنوان مثال 19 ژانویه در آمریکا روز ملی پاپ کورن، 20 ژانویه روز ملی پنیر، 27 ژانویه روز ملی کیک شکلاتی و ... است. در آمریکا حتی هفتههای غذایی متعدد نیز وجود دارد که از آن جمله میتوان به هفته اول ژوئن به نام ماست میوهای، هفته چهارم جولای به نام سالاد، هفته دوم سپتامبر به نام وافل و ... اشاره کرد.

9- 805 میلیون نفر: براساس آخرین گزارش سازمان ملل متحد که چندی پیش منتشر شد، هماکنون 805 میلیون نفر معادل یک نهم جمعیت جهان از گرسنگی رنج میبرند و غذای کافی برای خوردن و تامین سلامتی خود ندارند. در روز جهانی غذا موضوع گرسنگی و فقر یکی از مهمترین موضوعاتی است که به آن پرداخته میشود.

10- 200 میلیون نفر: در آخرین گزارش سازمان ملل متحد به روند امیدوارکننده کاهش میزان گرسنگی در جهان نیز اشاره شده است؛ به طوری که از سال 1990 تاکنون بیش از 200 میلیون نفر از تعداد گرسنگان جهان کاسته شده است. این رقم طی یک دهه اخیر نیز بالغ بر 100 میلیون نفر بوده است.

11- آسیای گرسنه: آسیا قارهای است که بیشترین تعداد گرسنگان جهان را در مقایسه با سایر قارهها در خود جای داده است. حدود دو سوم گرسنگان جهان در آسیا سکونت دارند. از سوی دیگر در حالی طی چند سال گذشته روند تعداد گرسنگان در جنوب آسیا رو به کاهش بوده که در غرب آسیا این روند افزایش ملایمی داشته است.

12- گرسنگی در اوج: منطقه جنوب صحرای آفریقا دارای بالاترین نرخ گرسنگی در جهان است؛ به طوری که در این منطقه از هر چهار نفر یک نفر از گرسنگی رنج میبرد.

13- 45 درصد: سوءتعذیه عامل 45 درصد از مرگ و میر سالانه کودکان زیر 5 سال که تعداد این مرگ و میرها به 3.1 میلیون نفر میرسد.

14- 100 میلیون نفر: از هر شش کودک در کشورهای در حال توسعه یکی معادل 100 میلیون نفر دارای کمبود وزن است.

15- 150 میلیون نفر: اگر زنان کشاورز به همان منابعی که مردان کشاورز دسترسی داشتند، دسترسی میداشتند الان تعداد گرسنگان جهان تنها معادل 150 میلیون نفر بود.

16- 66 میلیون کودک: 66 میلیون کودک در سن مدرسه با حالت گرسنگی بر سر کلاسهای خود حاضر میشوند که بیشتر این کودکان در کشورهای در حال توسعه سکونت دارند و فقط 23 میلیون نفر از آنها مربوط به کشورهای آفریقایی میشوند.

17- 3.2 میلیارد دلار: برنامه جهانی غذا برآورد کرده که سالانه به 3.2 میلیارد دلار بودجه نیاز است تا بتوان از طریق آن مشکل غذای 66 میلیون کودک گرسنه در سن مدرسه را برطرف کرد.

18- قاتل شماره یک: گرسنگی در حال حاضر بیشتر از مجموع عواملی مانند ایدز، مالاریا و سل باعث مرگ انسانها میشود.

19- 0.25 دلار ناقابل: در برنامه جهانی غذا هزینه تغذیه یک کودک مدرسه با مواد غذایی مغذی تنها معادل 0.25 دلار است که در کل سال این هزینه فقط 50 دلار میشود.

20- غذای کافی: برخلاف تصور عمومی در حال حاضر غذای موجود در دنیا برای تغذیه کل مردم دنیا کافی است اما مشکل دسترسی به منابع غذایی و نبود بهرهوری در تولید و توزیع غذا است که باعث میشود با وجود کافی بودن غذای تولیدی در جهان اما غذا به بسیاری از افراد به میزان کافی و یا اصلا نرسد

نویسنده: محمدجواد‌ به‌‌آبادی